Fitch derecelendirmelerini zaman zaman televizyonlardaki ekonomi programlarında duyuyoruz ama tam olarak ne olduğunu veya neye göre derecelendirme yaptığını bilmiyoruz. Gelin bu içerikte bu bilgileri hep birlikte öğrenelim!
Fitch Nedir?
Fitch Ratings, uluslararası bir kredi derecelendirme kuruluşu ve finansal piyasalarda şirketler, finansal ürünler ve ülkelerin kredi notlarını belirlemek amacıyla çalışıyor. Fitch Ratings, dünya genelinde yatırımcılara ve diğer ilgilenen taraflara bu tür varlıkların riskini değerlendirmede yardımcı olmak için bağımsız bir perspektife sahip bir kuruluş olarak kabul ediliyor.
Eğer daha basit anlatmak gerekirse borçlunun kredibilitesini; borcunu zamanında ve düzenli geri ödeme kapasitesini ölçmeye yarayan, profesyoneller tarafından oluşturulmuş standart ve tarafsız görüş belirten şirkettir.
Kredi derecelendirme kuruluşlarının şirketlere ve ülkelere verdiği notlar sayesinde yatırımcılar hangi ülkeye, hangi şirkete yatırım yapmanın daha az risk taşıdığını rahatça görebiliyor. Hal böyle olunca tüm ülkeler yabancı yatırımları kendi ülkesine çekmek uğruna bu şirketlerden yüksek not almayı hedef tahtasının tam ortasına yerleştirmiş durumda. Fitch Ratings, ülkelerin kredi notlarını belirlerken bir çok farklı kriteri göz önünde bulundurur.
1. Ekonomik İstikrar
Ülkenin ekonomik büyümesi, enflasyon oranı, işsizlik oranı gibi ekonomik göstergeler incelenir. Ekonomik istikrar, bir ülkenin kredi notunu etkileyen önemli bir faktör.
2. Mali Durum
Ülkenin bütçe açığı, kamu borcu, gelir ve harcamaları gibi mali göstergeler değerlendirilir. Mali açıdan sağlam bir durum, daha yüksek bir kredi notu için olumlu bir etkendir.
3. Para Politikası
Ülkenin merkez bankasının para politikası ve faiz oranları göz önüne alınır. Para politikası, enflasyon ve ekonomik istikrar üzerinde etkilidir.
4. Politik İstikrar
Ülkenin politik istikrarı, siyasi liderlik, hükümetin yetenekleri ve ülke içindeki politik sorunlar gibi faktörler değerlendirilir. Politik istikrarsızlık, kredi notunu olumsuz etkileyebilir.
5. Dış Ticaret Dengesi
Ülkenin dış ticaret açığı veya fazlası incelenir. Sürdürülebilir bir dış ticaret dengesi, kredi notunu artırabilir.
6. Sosyal ve Demografik Faktörler
Ülkenin nüfusu, işgücü piyasası, eğitim seviyeleri gibi faktörler de göz önüne alınır.
7. Jeopolitik Riskler
Ülkenin bulunduğu coğrafi konum, uluslararası ilişkiler ve jeopolitik riskler de kredi notu değerlendirmesinde önemli bir rol oynar.
Fitch değerlendirme sistemini anlaya bilmek için öncelikle harf sistemi kullanılarak yapılan derecelendirme sitemini bilmemiz gerekir.
Fitch derecelendirme sistemi, işletmeleri yatırım yapılabilir ve yatırım yapılmayan olmak üzere iki kategoriye ayrılır.
Yatırım yapılabilir notlar:
AAA: Olağanüstü yüksek kaliteye sahip şirketler (tutarlı nakit akışıyla kurulmuş).
AA: hala yüksek kalite; hâlâ düşük bir temerrüt riski taşıyor.
A: Düşük temerrüt riski; iş veya ekonomik faktörlere karşı biraz daha savunmasız
BBB: Düşük temerrüt beklentisi; ticari veya ekonomik faktörler şirketi olumsuz etkileyebilir
Yatırım dışı notlar ise şu şekilde:
BB: Temerrüt riskine karşı yüksek hassasiyet, iş veya ekonomik koşullardaki olumsuz değişikliklere karşı daha duyarlı; mali açıdan hâlâ esnek.
B: Mali durumun kötüleşmesi; son derece spekülatif
CCC: Gerçek bir temerrüt olasılığı.
CC: Temerrüt güçlü bir olasılıktır.
C: Temerrüt veya temerrüt benzeri süreç başladı.
RD: İhraççı ödemede temerrüde düştü.
D: Temerrüde düşmüş.
Temerrüt; Bir borçlunun, borç sözleşmesinin kararlaştırılan hüküm ve koşullarına göre borç verene borçlarını ödeyemediği durumu ifade eder.
