Güneş çarpması, uzun süre güneşe maruz kalmanın ardından vücut sıcaklığının tehlikeli seviyelere yükselmesiyle ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunu olmasıyla biliniyor.
Uzmanlar, güneş çarpması yaşayan kişilere soğuk duş almanın tehlikeli olabileceği konusunda uyarılarda bulundu.
Dr. Ahmet Yılmaz, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden bir acil tıp uzmanı, “Güneş çarpması durumunda soğuk duş almak, vücut sıcaklığını aniden düşürerek şok etkisi yaratabilir. Bu durum, kalp ve dolaşım sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir” dedi.
Benzer şekilde, Prof. Dr. Ayşe Demir, Hacettepe Üniversitesi’nden bir halk sağlığı uzmanı, “Güneş çarpması yaşayan kişilere soğuk su yerine ılık su ile duş almalarını öneriyoruz. Bu, vücut sıcaklığını daha kontrollü bir şekilde düşürmeye yardımcı olur” şeklinde açıkladı.
Bilimsel araştırmalar da bu görüşleri destekledi.
2022 yılında yapılan bir çalışma, soğuk su ile yapılan duşların güneş çarpması durumunda vücut üzerinde ani ve olumsuz etkiler yaratabileceğini ortaya koydu.
Araştırmacılar, ılık su ile yapılan duşların daha güvenli ve etkili olduğunu belirtti.
Yaz aylarında güneş çarpması vakaları artış gösterirken, uzmanlar bu durumla karşılaşan kişilerin soğuk duş almasının tehlikeli olabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden acil tıp uzmanı Dr. Michael Strayer, “Güneş çarpması durumunda vücudun sıcaklık düzenleme mekanizması bozulur ve ani bir soğuk duş, şok etkisi yaratarak durumu daha da kötüleştirebilir” dedi.
Benzer şekilde, Harvard Üniversitesi’nden halk sağlığı uzmanı Dr. Emily Benson da soğuk duşun vücutta ani damar büzülmesine yol açabileceğini, bunun da kan basıncında tehlikeli dalgalanmalara neden olabileceğini belirtti.
Dr. Benson, “Güneş çarpması sonrasında ilk yapılması gereken, vücut ısısını kademeli olarak düşürmektir. Bu da serin bir ortamda, ılık su veya nemli bir bezle sağlanabilir” dedi.
American Journal of Emergency Medicine’da yayımlanan bir araştırmaya göre, güneş çarpması sonrası soğuk suya maruz kalma, vücudun şok yanıtını tetikleyebilir ve bu da bilinç kaybı gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
Çalışmanın yazarlarından Dr. James Perkins, “Vücut aniden soğuk suya maruz kaldığında, periferik damarlar hızla daralır ve bu da kalbe yük bindirir. Özellikle yaşlılar ve kalp hastalığı olan kişiler için bu durum hayati tehlike yaratabilir” diye ekledi.
Ayrıca, güneş çarpmasına bağlı olarak gelişen hipertermi (aşırı ısınma) vakalarında, hızlı sıcaklık düşüşünün organ yetmezliği riskini artırdığına dair bulgular da bulunmakta.
British Medical Journal’da yayımlanan bir inceleme makalesinde, bu tür durumlarda yavaş ve kontrollü bir soğutma sürecinin, ani ve şiddetli sıcaklık değişimlerine kıyasla çok daha güvenli ve etkili olduğu vurgulandı.
Güneş çarpması geçiren kişilere soğuk duş önermek yerine, vücut ısısının kademeli olarak düşürülmesi gerektiği konusunda uzmanlar hemfikir. Bu süreçte, kişinin serin bir ortamda tutulması ve ılık su veya nemli bezlerle vücut sıcaklığının yavaşça düşürülmesi en güvenli yaklaşım olarak öne çıkıyor.