Ölümcül Bir Tıbbi Durum: Tekrar Beslenme (Refeeding) Sendromu Nedir?
Seher Alp
3 min read
Refeeding sendromu, yine beslenme durumlarında ortaya çıkabilen ve epey önemli bir durumdur. Hatta bu durum kimi vakitlerde ölümcül bile olabilir. Gelin bu sendromu daha yakından inceleyelim!
Yeniden beslenme sendromu, uzun müddet boyunca yapılan yetersiz beslenmeden olağan beslenmeye ani geçiş sonucunda görülür.
Bu durumun sebebi ise bedenimizdeki sindirime katkı sağlayan birtakım elektronların ve sıvıların ani biçimde değişime uğramasıdır. Bu değişimler ise beraberinde hormonal ve metabolik değişiklikleri getirir. Refeeding sendromu kimi vakitlerde ölümcül bir sendrom olarak da söz edilebilir.
Bu sendromun tespit edilmesi biyokimyasal bulgular ile gerçekleşir. Sendromun en ayırt edici özelliği ise hastanın kanında bulunan fosfat kıymetlerinin düşerek hiposofatemiye neden olmasıdır.
Yeniden beslenme sendromunun yapısı ise şu biçimde açıklanabilir; tekrar beslenme sendromunda çoğunlukla anormal sıvı-sodyum istikrarı, glikoz, yağ ve protein metabolizmasındaki değişiklikler ve bunlarla bir arada B1 vitamini eksikliği görülür.
Yeniden beslenme sendromunun neden olduğu durumlar sırf sindirim sistemini değil başka organları da büyük oranda tesirler.
Çünkü insan bedenindeki birtakım elektrositlerin azalması kalp üzere kimi organlarda istenmeyen kasılmalar oluşmasına neden olur. Birebir vakitte bu sendrom sonucunda ATP sentezlerinde de sorunlar oluşabilir.
Yeniden beslenme sendromunun belirtileri ortasında ise şunlar sayılabilir;
-
Yorgunluk
-
Güçsüzlük
-
Konfüzyon
-
Nefes almada güçsüzlük
-
Yüksek kan basıncı
-
Kasılma nöbetleri
-
Kalpte ritim bozuklukları
-
Kalp yetersizliği
-
Koma
Refeeding sendromu genetik bir hastalık değildir ve rastgele bir gen ile alakası bulunmaz. Ortaya çıkışı ise muhakkak durumlar sonucunda gerçekleşir.
Bu sendromun risk kümesi ise şu biçimdedir;
-
Anoreksiya nervosa gibisi bozukluklar
-
Kronik alkolizm hastaları
-
Kanser hastaları
-
Yeni operasyon geçiren hastalar
-
Yaşlı hastalar
-
Kronik malnütrisyon hastaları
-
Uzun vadeli antiasit yahut diüretik ilaç kullanan insanlar
İngiltere Ulusal Sıhhat ve Bakım Harikalığı Enstitüsü 2006 yılında yayınladığı rehberde aşağıdaki kriterlerin bir ya da birkaçına uyan bireylerin tekrar beslenme sendromu için ileri düzeyde risk altında olduğunu açıkladı.
-
Beden-kitle indeksi 16’nın altında olanlar
-
10 günden uzun müddettir hiç beslenmeyenler yahut yetersiz beslenenler
-
İstemsiz olarak son 3 ile 6 ay ortasında beden tartısının %15 ve daha fazlasını kaybedenler
-
Beslenmeden evvel fosfor, potasyum ve magnezyum düzeyleri düşük olanlar
Refeeding sendromunun tespit edilmesinde çeşitli tetkikler yapılır.
Refeeding sendromunun teşhisinde klinik muayene sırasında ödem varlığı, kan basıncı ölçümü ve teneffüs sistemi muayeneleri yapılır. Bunlar ile birlikte kan analizi de yapılır ve kandaki sodyum, potasyum, kalsiyum magnezyum, fosfat üzere elektrolit seviyeleri ve glikoz üre ve kreatin bedellerine bakılır.
Refeeding sendromuna sahip olan bireylerin tedavileri sıhhat kuruluşlarındaki nütrisyon grubu tarafından gerçekleştirilir. Tedavide ise ya tüple beslenme ya da damar yolu beslenmesi kullanılır.
Bireylerin düzgünleşme süreçleri ise sendromun seviyesine nazaran değişiklik gösterebilir. Tedavi kimi vakitlerde 10 güne kadar uzayabilir ve şayet hastaların öteki bir rahatsızlıkları ya da sorunları var ise tedavi süreci daha uzun seyredebilir.
Refeeding sendromundan korunmanın kesin ve net bir yolu bulunmamaktadır.
Ancak bu sendromdan kaçınmak için yapılabilecek tek şey yetersiz beslenmeden uzak durmaktır.
